بدحجابی محصول کم کاری نهادهای فرهنگی است

به گزارش خبرگزاری بسیج به نقل از فارس درشهرکرد؛ با توجه اهمیت مقوله فرهنگ، عفاف، حجاب و تأکیدات مقام معظم رهبری در رابطه با مقوله فرهنگی بر آن شدیم که میزگردی با حضور کاشناسان مسائل فرهنگی، اساتید دانشگاه و مسؤولان فرهنگی  به میزبانی دفتر خبرگزاری فارس برگزار کنیم و اهمیت و نقش فرهنگ در ابعاد زندگی، مبانی علوم انسانی و وضعیت حجاب و عفاف در جامعه را با یک نگاه کارشناسانه با حضور مدیر امور اجتماعی دانشگاه و عضو هیئت علمی شهرکرد، رئیس جامعه زنان سپاه استان چهارمحال و بختیاری و کارشناس و فعال فرهنگی بررسی کنیم.

مجتبی عسگری در خصوص مبانی علوم انسانی و اهمیت آن در رابطه با مقوله فرهنگ اظهار کرد: مسئله علوم انسانی در جامعه ما هنوز به مرحله گفتمان هم نزدیک نشده است و چیزی که هم اکنون در دانشگاه‌های ما تدریس می‌شود در هاله‌ای از ابهام قرار دارد و توجه به نظریات بزرگان اسلام در این رابطه خیلی مهم است.

بزرگان علوم‌انسانی که طراحان مبنای این علم هستند هیچ اعتقادی به توحید و معاد ندارند

وی با اشاره به اینکه بزرگان علوم انسانی در غرب که مبنای علوم انسانی را برای ما طراحی می‌کنند هیچ اعتقادی به توحید و معاد ندارند، افزود: آدام اسمیت یکی از تئوریسین‌های اقتصاد در کتاب ثروت ملل خود یکی از متداول‌ترین کلماتی که در رشته اقتصاد به آن پرداخته است واژه کم‌یابی است که این مسئله در علم اقتصاد یعنی از کمبودهایی که در دنیا داریم حداکثر بهره را ببریم.

کارشناس مسائل فرهنگی ادامه داد: این نظریه در علم اقتصاد و تمامی مکاتب بعد از آن یک اصل پذیرفته شده است، اما در مقابل این نظریه کتاب شهید صدر به چالش کشیده می‌شود و آن را نقض می‌کند زیرا این مسئله کم‌یابی در دنیای امروز با مهربانی و حکمت خداوند ناسازگار است چون خداوند رزاق است و از کسی رزقش را نمی‌گیرد.

عسگری با تشریح نظریه کم‌یابی و دلایل رد این نظریه توسط شهید صدر، خاطرنشان کرد: ما وقتی کمبود را در زندگی احساس می‌کنیم، این دنیا را بهشت بدانیم و به این مسئله اعتقاد کامل داشته باشیم و به همین علت تا می‌توانیم از این دنیا لذت ببریم و با افراط در این زمینه به محیط‌زیست، طبیعت و هم‌نوعان خود آسیب بزنیم و همچنین اگر بخواهیم از دنیا حداکثر استفاده را ببریم قطعا با کمبود امکانات مواجه می‌شویم در صورتی که خداوند رزاق است و نعمت را به همه بندگان می‌رساند.

 در دانشگاه‌های کشور هنوز شجاعت طرح برخی مسائل در زمینه علوم‌انسانی وجود ندارد

وی در ادامه با بیان اینکه هنوز در دانشگاه‌های کشورمان شجاعت مطرح کردن این مباحث را نداریم، تصریح کرد: هنوز در دانشگاه‌های ما کرسی آزاداندیشی  به معنای واقعی وجود ندارد و همچنین در علم روانشناسی ما نمی‌توانیم با قطعیت اعلام کنیم که بیماری‌های روحی و روانی مردم درمان می‌شود زیرا مباحث علوم انسانی در کشور بر اساس مبنای غربی تدریس می‌شود.

کارشناس مسائل فرهنگی اضافه کرد: حتی در علوم‌سیاسی‌ ما گفته می‌شود هدف وسیله را توجیه می‌کند یعنی شما می‌توانید از هر وسیله‌ای برای رسیدن به قدرت استفاده کنید که این مسئله در عرصه بین‌الملل اجرا می‌شود و نمونه بارز آن حق وتو است و فلسفه این حق یعنی داشتن قدرت برتر در صحنه بین‌الملل.

عسگری با اشاره به اینکه نگاه برخی به انسان یک نگاه بدون خدا است، افزود: این مسئله یعنی انسان می‌تواند از حداکثر لذایذ دنیا بهره ببرد و نباید برای خود محدودیت ایجاد کند در صورتیکه که این نگاه با بندگی و قبول مسؤولیت عملکرد انسان در دنیای دیگر مخالف است.

وی ادامه داد: یکی از دلایلی که مقام معظم رهبری بر روی علوم انسانی- اسلامی تأکید دارند به همین علت است و البته این مسئله بدین معنا نیست که ما دستاوردهای غرب در زمینه علوم انسانی را نادیده بگیریم بلکه باید این یافته‌ها را نقد کنیم و آن چیزی را که اسلام قبول کرده و به آن دستور داده است را تکامل بدهیم.

کارشناس مسائل مذهبی اضافه کرد: این امر مستلزم استخراج احادیث و روایات معتبر توسط فقها از متن دین و تبدیل آن به علم جهت ارائه به دانشگاه است و زمانی که این علوم انسانی-اسلامی وارد دانشگاه شد آن چیزی که قابل اجرا است به‌عنوان یک قانون برای مصوبه و اجرا در جامعه به مجلس ارائه و پیاده سازی شود.

نیازمند کرسی‌های آزاداندیشی به معنای واقعی در کشور هستیم

عسگری با اشاره به اهمیت کرسی‌های آزاداندیشی در دانشگاه‌ها، گفت: علوم انسانی- اسلامی باید در قالب یک اصل در دانشگاه‌ها مدنظر قرار بگیرد و برای اجرای این مسئله نیازمند برگزاری کرسی‌های آزاداندیشی به معنای واقعی در جامعه هستیم، در صورتیکه که برخی افراد کرسی‌های آزاداندیشی را با مناظره اشتباه می‌گیرند، در حالیکه کرسی‌ آزاداندیشی به معنای هم‌افزایی فکری و مناظره به معنای تقابل فکری است و تفاوت‌های بسیاری با هم دارند.

فرهنگ یک مقوله هویت‌بخش است

افراسیاب صادقی در خصوص آداب و رسوم فرهنگی و شرایط حاکم بر زندگی اجتماعی، اظهار کرد: فرهنگ یک مقوله هویت‌بخش است و آن چیزی که که باعث می‌شود هویت جامعه و هویت افراد شناخته شود مقوله فرهنگ است و باید تلاش کنیم که شاخص‌های فرهنگی در مباحث مختلف در جامعه پیاده شود.

خلاء رویکرد صحیح علوم انسانی در کشور ما بسیار مشهود است

وی با اشاره به دانشگاه اسلامی و نگرش اسلامی در علوم انسانی، عنوان کرد: خلاء رویکرد صحیح علوم انسانی در کشور ما بسیار مشهود است در صورتیکه ما در کشور با بحران در رابطه با علوم مهندسی، پزشکی و امورات اجرایی مواجه نیستیم و بحران اساسی در کشور ما علوم انسانی است.

مدیر امور اجتماعی دانشگاه شهرکرد با بیان اهمیت شناخت بر روی جامعه و جامعه‌شناسی، افزود: ما در فلسفه حاکم بر فرهنگ، جامعه و تعلیم و تربیت کشورمان به یک نتیجه قطعی نرسیده‌ایم و به‌ نوعی در جامعه‌شناسی و رویکرد تاریخی احتیاج به کار بیش‌تری داریم و همچنین خلاء علوم انسانی را در شرایط مختلف در جامعه احساس می‌کنیم.

صادقی اضافه کرد: باب علوم‌انسانی باز است و هرچه قدر که بخواهید در این عرصه جولان بدهید جای کار وجود دارد در صورتیکه در برخی از مسائل علمی، علوم از جمله علوم‌تجربی و علوم ریاضی  در یک جایی محدود شود اما در علوم‌انسانی اینطور نیست.

رویکرد اسلامی در مباحث علوم‌انسانی ضرورت دارد

وی با بیان اینکه در مباحث فرهنگی و اجتماعی، علوم انسانی با رویکرد اسلامی ضرورت دارد، گفت: اما متأسفانه به این مسئله توجه نمی‌شود، مثلا اگر قرار است یک بنا یا یک پروژه اقتصادی در یک مکان ساخته شود توجه به عوامل فرهنگی، اجتماعی، مطالعات انسانی در آن حوزه از بحث‌های لازم و ضروری است.

استاد دانشگاه ادامه داد: توجه نکردن به مقدمات علوم‌انسانی در اجرای پروژه‌های اقتصادی و عمرانی می‌تواند آسیب‌های بسیاری به مردم آن منطقه وارد کند.

صادقی با تأکید بر اینکه باید مباحث علوم‌انسانی با فرهنگ دینی و اسلامی حاکم بر کشور خودمان تطبیق داده شود، خاطرنشان کرد: می‌توان با استخراج منابع دینی و با الهام گرفتن از مسائل و مباحث دینی اعم از آیات، روایات و احادیث و پیدا کردن دلالت‌های اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و اقتصادی در زمینه‌های تربیتی موفق عمل کنیم.

خلاء فلسفه علوم انسانی در سیستم آموزشی و نظام تعلیم و تربیت وجود دارد

وی با اشاره به خلاء فلسفه علوم انسانی در سیستم آموزشی و نظام تعلیم و تربیت، افزود: آیا هدف از آموزش در کشور استخراج یک کارشناس، کارشناس ارشد و یا دکترای جویای کار است یا اینکه قرار است از طریق مباحث علوم انسانی با فرهنگ و هویت‌سازی بحث‌های شغلی را نیز مطرح کنیم و هویت‌سازی در این امر بسیار لازم و ضروری است.

بی‌حجابی و بدحجابی محصول یک تفکر درجامعه است

مجتبی عسگری در ادامه میزگرد با اشاره به موضوع مبارزه با بدحجابی و بی‌حجابی در جامعه، اظهار کرد: بی‌حجابی و بدحجابی محصول یک تفکر است و ما نمی‌توانیم با محصول به طور مستقیم برخورد کنیم و باید با علل پیدایش این محصول و آن‌چیزی که اکنون در خیابان‌ها می‌بینیم برخود کنیم.

وی مهم‌ترین دلایل بروز پدیده بی‌حجابی و بدحجابی در جامعه را مشکل در سیستم تربیتی و آموزشی  عنوان کرد و ادامه داد: تا زمانی که نظام تربیتی و آموزشی ما یک مرجع فکری واحد که بر مبنای دین اسلام است را قبول نکند و به دنبال شبیه‌سازی فرهنگ غرب باشد باید شاهد بی‌حجابی و بدحجابی در جامعه باشیم.

کارشناس مسائل مذهبی با بیان اینکه زنان و مردان ما جایگاه اصلی خود را در جامعه پیدا نکرده‌اند، گفت: تفکر غرب هیچ تفاوتی بین زن و مرد قائل نشده است و این تفکر یعنی زن و مرد هیچ تفاوتی در رفتار، عملکرد و مسؤولیت‌پذیری نباید داشته باشند.

عسگری اضافه کرد: در فرهنگ عامه غرب مرد ملزم به پرداخت مخارج هزینه‌های همسر خود نیست و برعکس فرهنگ جامعه ما بانوان خانه‌دار از جایگاه اجتماعی بسیار بالایی برخوردار هستند ولی در اسلام با توجه به اینکه در خلقت از یک منشاء هستند اما از لحاظ نوع خلقت تفاوت دارند که بر اساس این تفاوت مسؤولیت‌های جداگانه‌ای برای آنان تعریف شده است.

مسئله حجاب در سیستم آموزشی کشور ما تقریبا به هیچ انگاشته شده است

وی با بیان اینکه در نظام آموزشی ما جایگاه دختر بودن و خانم بودن برای بانوان تبیین نشده است، تصریح کرد: وقتی این مسئله برای دختران ما تعریف نشده است ناخودآگاه یک مقایسه با جنس مخالف برای آن‌ها پیش می‌آید و طبق یک مسابقه نانوشته تلاش می‌کنند که خودشان را به پسران برسانند.

کارشناس مسائل فرهنگی خانواده را مهم‌ترین جایگاه تربیتی عنوان کرد و گفت: مسئله حجاب در سیستم آموزشی کشور ما تقریبا به هیچ انگاشته شده است و زمانی که چادر به‌عنوان حجاب برتر در مدارس نادیده گرفته می‌شود و یک مشاور توانمند در مدارس ما وجود ندارد، شاهد بروز مشکلات متعدد در رابطه با بی‌حجابی و بدحجابی در خیابان‌ها هستیم.

رسانه و صدا و سیما ضعیف‌ترین عملکرد را در بحث عفاف و حجاب در جامعه دارند

عسگری با بیان اینکه رسانه و صدا و سیما ضعیف‌ترین عملکرد را در بحث عفاف و حجاب در جامعه دارند، خاطرنشان کرد: در هالیوود برای پخش یک برنامه کودک صدها کارشناس نظر می‌دهند اما در کشور ما همه کارشناس هستند و این مسئله را قبول ندارند که هنر وسیله‌ای برای انتقال معانی است.

وی با انتقاد از پخش برنامه‌ها و سریال‌های که در آن حجاب را مختص قشر بی‌سواد و ضعیف جامعه معرفی می‌کنند، ادامه داد: باید این مسئله بررسی شود که آیا این برنامه‌ها محصول یک تفکر خاص و یا اعمال سلیقه کارگردان است و همچنین باید بررسی شود که این مسائل از کجا نشأت گرفته شده است.

دختران ما رسیدن به جنس مخالف را یک ارزش تلقی می‌کنند

کارشناس مسائل فرهنگی با اشاره به اینکه دختران ما رسیدن به جنس مخالف در جامعه را یک ارزش تلقی می‌کنند، اضافه کرد: زمانی که خانواده، صدا و سیما  و آموزش عالی نسبت به مسائل عفاف و حجاب بی‌تفاوت هستند نباید انتظار داشته باشیم که دختران و بانوان ما با حجاب اسلامی در جامعه حضور پیدا کنند.

عسگری با بیان اهمیت حجاب در قرآن، گفت: ما در قرآن در رابطه با تعداد رکعت‌های نمازهای یومیه مطلب نداریم ولی در رابطه با اهمیت حجاب و حدود آن مطلب داریم و می‌بینیم که دختران ما هیچ عقبه فکری در رابطه با حجاب ندارند و بی‌حجابی را یک ارزش تلقی می‌کنند در صورتیکه که اگر عریانی ارزش بود، حیوانات ما ارزشمند بودند.

عملکرد ضعیف نهادهای فرهنگی در مقوله حجاب و عفاف

وی با بیان اینکه هیچ‌کدام از نهادهای فرهنگی ما در ارزیابی بحث عفاف و حجاب نمره قابل‌قبولی نمی‌گیرند، افزود: در قانون اساسی ما وظیفه هرکس مشخص شده است و مجریان قانون باید اجراکننده باشند و مرجع فکری اجرای امور در کشور باید ولایت‌فقیه، آیات و روایات باشد.

حجاب یک مفهوم عام و ارزشمند در جامعه است

افراسیاب صادقی در ادامه نشست با بیان اینکه حجاب یک مفهوم عام و ارزشمند در جامعه است، اظهار کرد: متأسفانه در بعضی مواقع استنباط‌های سطحی و جزئی در مقوله حجاب در جامعه صورت می‌گیرد.

وی با اشاره به اینکه انسان طبق خواست خداوند موجودی دارای اختیار است، عنوان کرد: انسان به واسطه این اختیار و صاحب اراده بودن می‌تواند تصمیم‌گیری کند و برای خود مسیر مشخص کند و همچنین مسیر حاکم بر زندگی ما ناشی از اراده و اختیار است که باعث یک‌سری از تصمیمات در زندگی می‌شود.

بحران هویتی در جامعه ناشی از نداشتن فهم در مسیر حاکم بر زندگی است

مدیر اموراجتماعی دانشگاه شهرکرد بحران هویتی موجود در جامعه را ناشی از نداشتن فهم مناسب در مسیر حاکم بر زندگی عنوان کرد و افزود: من بی‌حجابی را ناشی از بی‌عفتی و بی‌حیایی نمی‌دانم البته شاید بخشی از آن به این مسئله مربوط می‌شود ولی عموما بخش زیادی از این امر ناشی از جهل است.

استاد دانشگاه با ذکر مثالی توضیح داد: در سال قبل دانشجویی داشتم که پوشش بسیار نامناسبی داشت و من معتقد بودم این شخص یا باید از دانشگاه اخراج شود یا پوشش را متناسب با قوانین و شرایط دانشگاه اصلاح کند، وقتی از مسؤولان خوابگاه موضوع را پیگیری کردم متوجه شدم همین خانم بد حجاب نماز شبش ترک نمی‌شود!

صادقی با اشاره به اینکه ما در بحث فرهنگی یک رقابت بین عناصر تأثیرگذار داخلی داریم، خاطرنشان  کرد: ما صرفا نمی‌توانیم بگوییم که تمامی عناصر فرهنگی داخلی موافق فرهنگ لازم در کشور هستند و یا اینکه تمام عناصر خارجی در کشور صد درصد بر علیه ما حرکت می‌کنند.

جامعه‌ای که هویت و فلسفه قوی‌تری داشته باشد در مقابل مد ایستادگی می‌کند

وی در ادامه گفت: اصلاحی به نام مد در پوشش با جنبه اقتصادی در زندگی مردم ورود پیدا می‌کند و هرجامعه‌ای که هویت و فلسفه قوی‌تری داشته باشد در مقابل مد ایستادگی می‌کند در حالیکه اگر فلسفه حاکم بر جامعه و زندگی ضعیف باشد  تأثیرپذیری از مد بیشتر می‌شود.

یک پوشش متحد در کشور وجود ندارد

استاد دانشگاه با بیان اینکه ما یک هارمونی مشخص در پوشش را در جامعه مشاهده نمی‌کنیم، اضافه کرد: ما در بحث حجاب با توجه به وسعت جغرافیایی کشور یک پوشش متحد را در کشور نمی‌بینیم و در بعضی مواقع دید ما نسبت به حجاب سطحی است و به هرحال پوشش و ظاهر در فرهنگ حاکم بر جامعه ما تأثیرگذار است.

بی‌حجابی و بدحجابی محصول کم‌کاری نهادهای فرهنگی در کشور است

صادقی بی‌حجابی و بدحجابی در جامعه را محصول کم‌کاری نهادهای فرهنگی در کشور عنوان و خاطرنشان کرد: من با کار دولتی در زمینه مبارزه با بدحجابی موافق نیستم اما می‌توان با تعریف قانون لباس رسمی جهت پوشش دربخش دولتی و دانشگاه‌ها بسیاری از مسائل در رابطه با حجاب را حل و فصل کرد.

وی با تأکید بر اینکه حجاب در جامعه نشأت گرفته از فرهنگ دینی و برگرفته از روایت‌های ولایی است، تصریح کرد: مردم جامعه ما باید به صورت خودجوش به معرفت برسند و در بحث معرفت‌شناسی و کسب معرفت دستگاه‌های متولی آموزش از جمله آموزش و پرورش، آموزش عالی، دانشگاه‌ها، حوزه‌های علمیه و نهادهای فرهنگی و تبلیغی برای جهت‌دهی و کمک به مبانی فکری و اعتقادی مردم جهت یک فعالیت خودجوش و مردمی در راستای حمایت از حجاب و عفاف و مبارزه با بی‌حجابی تلاش کنند.

*لازم به ذکر است مسؤولان اداره ارشاد استان چهارمحال و بختیاری علی‌رغم پیگیری‌های خبرگزاری فارس تاکنون حاضر به ارائه عملکرد خود در حوزه حجاب و عفاف نشده‌اند.

پایان قسمت اول/