اعمال شب عید فطر (شب اول ماه شوال)

 به گزارش خبرگزاری بسیج استان مرکزی ازمحلات؛ یکی از شب‌های شریف است و در فضیلت و ثواب عبادت و احیای آن احادیث بسیاری وارد شده، از جمله در روایت آمده: آن شب کمتر از شب قدر نیست و برای آن چند عمل مستحب است:
اوّل:

غسل کردن هنگامی‌که آفتاب غروب کرد.

دوّم:

شب‌زنده‌داری به نماز و دعا و استغفار و درخواست از خداوند و بیتوته [شب‌زنده‌داری]در مسجد.

سوم:

پس از نماز مغرب و عشا و نماز صبح و نماز عید بخواند:

اللّٰهُ أَکْبَرُ اللّٰهُ أَکْبَرُ لَاإِلٰهَ إِلّا اللّٰهُ وَاللّٰهُ أَکْبَرُ اللّٰهُ أَکْبَرُ وَ لِلّٰهِ الْحَمْدُ، الْحَمْدُ لِلّٰهِ عَلَىٰ مَا هَدانا، وَلَهُ الشُّکْرُ عَلَىٰ مَا أَوْلانا.

خدا بزرگ‌تر است، خدا بزرگ‌تر است، معبودی جز خدا نیست و خدا بزرگ‌تر است و خدای را سپاس و سپاس خدای را بر آنچه ما را بدان هدایت کرد و او را شکر بر آنچه به ما ارزانی داشت.

چهارم:.

چون نماز مغرب و نافله آن را خواند، دست‌ها را به جانب آسمان بلند کند و بگوید:

یَا ذَا الْمَنِّ وَالطَّوْلِ، یَا ذَا الْجُودِ، یَا مُصْطَفِیَ مُحَمَّدٍ وَناصِرَهُ صَلِّ عَلَىٰ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَاغْفِرْ لِی کُلَّ ذَنْبٍ أَحْصَیْتَهُ وَ هُوَ عِنْدَکَ فِی کِتابٍ مُبِینٍ.‌ای صاحب نعمت و کرم،‌ای دارای جود،‌ای برگزیننده محمّد و‌ای یاور او، بر محمّد و خاندان محمّد درود فرست و بر من بیامرز هر گناهی که شماره نمودی‌اش و آن پیش تو در کتابی آشکار است.

پس به سجده رود و در سجده «صد مرتبه» بگوید: «أَتُوبُ إِلَى اللّٰهِ؛ به‌سوی خدا می‌پویم»، سپس هر حاجتی که دارد از خدا بخواهد که بخواست خدا برآورده خواهد شد؛

و در روایت شیخ آمده است: که پس از نماز مغرب به سجده رود و بگوید:

یَا ذَاالْحَوْلِ یَا ذَاالطَّوْلِ یَا مُصْطَفِیاً مُحَمَّداً وَناصِرَهُ صَلِّ عَلَىٰ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَاغْفِرْ لِی کُلَّ ذَنْبٍ أَذْنَبْتُهُ وَنَسِیتُهُ أَنَا وَهُوَ عِنْدَکَ فِی کِتابٍ مُبِینٍ.‌ای صاحب قدرت،‌ای دارای عطا،‌ای برگزیننده محمّد و‌ای یاور او، بر محمّد و خاندان محمّد درود فرست و بر من بیامرز هر گناهی را که مرتکب شدم و آن را فراموش کردم و آن گناه نزد تو در کتابی آشکار است.

پس «صد مرتبه» بگوید: «أَتُوبُ إِلَى اللّٰهِ؛ به‌سوی خدا می‌پویم».

پنجم:

امام حسین (علیه‌السلام) را زیارت کند که فضیلت بسیار دارد و «زیارت مخصوص این شب» در باب زیارات خواهد آمد ان‌شاء‌الله تعالی.

ششم:

«ده مرتبه» ذکر

«یَا دائِمَ الفَضْلِ»

را که بیان آن در «اعمال شب جمعه» گذشت بگوید.

هفتم:

ده رکعت نمازی که در «شب آخر ماه رمضان» گذشت بجا آورد.

هشتم:

دو رکعت نماز بجا آورد؛ در رکعت اوّل پس از سوره

«حمد»

«هزار مرتبه»

«توحید»

و در رکعت دوم «یک مرتبه» بخواند و پس از سلام سر به سجده گذارد و «صد مرتبه» بگوید: «أَتُوبُ إِلَى اللّٰهِ؛ به‌سوی خدا می‌پویم»، آنگاه بگوید:

یَا ذَا الْمَنِّ وَالْجُودِ، یَا ذَا الْمَنِّ وَالطَّوْلِ، یَا مُصْطَفِیَ مُحَمَّدٍ صَلَّى اللّٰهُ عَلَیْهِ وَآلِهِ صَلِّ عَلَىٰ مُحَمَّدٍ وَآلِهِ وَافْعَلْ بِی کَذا وَکَذا.

(بجای «کذاوکذا» حاجات خود را بخواهد)‌ای دارای نعمت و جود،‌ای صاحب بخشش و عطا،‌ای برگزیننده‌ی محمّد (درود خدا بر او و خاندانش)، بر محمّد و خاندانش درود فرست و با من چنین و چنان کن.

(بجای «چنین و چنان» حاجات خود را بخواهد)

در روایت آمده: که حضرت امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) این دو رکعت نماز را به این کیفیت بجا می‌آورد، سپس سر از سجده برمی‌داشت و می‌فرمود::
به‌حق آن خدایی که جانم در دست قدرت اوست، هرکه این نماز را به جا آورد، هر حاجت که از خدا بطلبد به یقین عطا فرماید و اگر به شماره ریگ‌های بیابان گناه داشته باشد، خدا آن‌ها را بیامرزد.

در روایت دیگری بجای «هزار مرتبه» سوره

«توحید»

«صد مرتبه» وارد شده، لیکن این نماز را باید پس از نماز مغرب و نافله آن بجا آورد.

شیخ طوسی و سید ابن طاووس پس از پایان نماز این دعا را نقل کرده‌اند:

یَا اللّٰهُ یَا اللّٰهُ یَا اللّٰهُ، یَا رَحْمٰنُ یَا اللّٰهُ، یَا رَحِیمُ یَا اللّٰهُ، یَا مَلِکُ یَا اللّٰهُ، یَا قُدُّوسُ یَا اللّٰهُ، یَا سَلامُ یَا اللّٰهُ، یَا مُؤْمِنُ یَا اللّٰهُ، یَا مُهَیْمِنُ یَا اللّٰهُ، یَا عَزِیزُ یَا اللّٰهُ، یَا جَبّارُ یَا اللّٰهُ، یَا مُتَکَبِّرُ یَا اللّٰهُ، یَا خالِقُ یَا اللّٰهُ، یَا بارِئُ یَا اللّٰهُ، یَا مُصَوِّرُ یَا اللّٰهُ، یَا عالِمُ یَا اللّٰهُ، یَا عَظِیمُ یَا اللّٰهُ، یَا عَلِیمُ یَا اللّٰهُ، یَا کَرِیمُ یَا اللّٰهُ، یَا حَلِیمُ یَا اللّٰهُ.‌ای خدا،‌ای خدا،‌ای خدا،‌ای مهربان،‌ای خدا،‌ای بخشنده،‌ای خدا،‌ای فرمانروا،‌ای خدا،‌ای پاک،‌ای خدا،‌ای سلام،‌ای خدا،‌ای ایمنی‌بخش،‌ای خدا،‌ای چیره‌گر،‌ای خدا،‌ای عزّتمند،‌ای خدا،‌ای جبّار،‌ای خدا،‌ای بزرگ‌منش،‌ای خدا،‌ای آفریننده،‌ای خدا،‌ای پدیدآورنده،‌ای خدا،‌ای صورتگر،‌ای خدا،‌ای دانا،‌ای خدا،‌ای بزرگ،‌ای خدا،‌ای آگاه،‌ای خدا،‌ای کریم،‌ای خدا،‌ای بردبار.

یَا حَکِیمُ یَا اللّٰهُ، یَا سَمِیعُ یَا اللّٰهُ، یَا بَصِیرُ یَا اللّٰهُ، یَا قَرِیبُ یَا اللّٰهُ، یَا مُجِیبُ یَا اللّٰهُ، یَا جَوادُ یَا اللّٰهُ، یَا ماجِدُ یَا اللّٰهُ، یَا مَلِىُّ یَا اللّٰهُ، یَا وَفِىُّ یَا اللّٰهُ، یَا مَوْلَى یَا اللّٰهُ، یَا قاضِى یَا اللّٰهُ، یَا سَرِیعُ یَا اللّٰهُ، یَا شَدِیدُ یَا اللّٰهُ، یَا رَؤُوفُ یَا اللّٰهُ، یَا رَقِیبُ یَا اللّٰهُ، یَا مَجِیدُ یَا اللّٰهُ، یَا حَفِیظُ یَا اللّٰهُ، یَا مُحِیطُ یَا اللّٰهُ، یَا سَیِّدَ السّاداتِ یَا اللّٰهُ.‌ای خدا،‌ای فرزانه،‌ای خدا،‌ای شنوا،‌ای خدا،‌ای بینا،‌ای خدا،‌ای نزدیک،‌ای خدا،‌ای اجابت‌کننده،‌ای خدا،‌ای سخاوتمند،‌ای خدا،‌ای بزرگوار،‌ای خدا،‌ای نیرومند،‌ای خدا،‌ای وفادار،‌ای خدا،‌ای سرپرست،‌ای خدا،‌ای داور،‌ای خدا،‌ای سریع،‌ای خدا،‌ای سخت‌گیر،‌ای خدا،‌ای مهربان،‌ای خدا،‌ای نگهبان،‌ای خدا،‌ای باشوکت،‌ای خدا،‌ای نگهدار،‌ای خدا،‌ای فراگیر،‌ای خدا،‌ای آقای آقایان.

یَا أَوَّلُ یَا اللّٰهُ، یَا آخِرُ یَا اللّٰهُ، یَا ظاهِرُ یَا اللّٰهُ، یَا باطِنُ یَا اللّٰهُ، یَا فاخِرُ یَا اللّٰهُ، یَا قاهِرُ یَا اللّٰهُ، یَا رَبّاهُ یَا اللّٰهُ، یَا رَبّاهُ یَا اللّٰهُ، یَا رَبّاهُ یَا اللّٰهُ، یَا وَدُودُ یَا اللّٰهُ، یَا نُورُ یَا اللّٰهُ، یَا رافِعُ یَا اللّٰهُ، یَا مانِعُ یَا اللّٰهُ، یَا دافِعُ یَا اللّٰهُ، یَا فاتِحُ یَا اللّٰهُ، یَا نَفَّاحُ یَا اللّٰهُ، یَا جَلِیلُ یَا اللّٰهُ، یَا جَمِیلُ یَا اللّٰهُ، یَا شَهِیدُ یَا اللّٰهُ، یَا شاهِدُ یَا اللّٰهُ، یَا مُغِیثُ یَا اللّٰهُ، یَا حَبِیبُ یَا اللّٰهُ، یَا فاطِرُ یَا اللّٰهُ، یَا مُطَهِّرُ یَا اللّٰهُ، یَا مَلِکُ یَا اللّٰهُ.‌ای خدا،‌ای آغاز،‌ای خدا،‌ای انجام،‌ای خدا،‌ای آشکار،‌ای خدا،‌ای نهان،‌ای خدا،‌ای فخرکننده،‌ای خدا،‌ای چیره،‌ای خدا،‌ای پروردگار،‌ای خدا،‌ای پروردگار،‌ای خدا،‌ای پروردگار،‌ای خدا،‌ای دوست،‌ای خدا،‌ای نور،‌ای خدا،‌ای بالابرنده،‌ای خدا،‌ای بازدارنده،‌ای خدا،‌ای دفع‌کننده،‌ای خدا،‌ای گشاینده،‌ای خدا،‌ای بهره‌رسان،‌ای خدا،‌ای باشکوه،‌ای خدا،‌ای زیبا،‌ای خدا،‌ای گواه،‌ای خدا،‌ای شاهد،‌ای خدا،‌ای فریادرس،‌ای خدا‌ای حبیب،‌ای خدا،‌ای آفریننده،‌ای خدا،‌ای پاک کننده،‌ای خدا،‌ای پادشاه.

یَا مُقْتَدِرُ یَا اللّٰهُ، یَا قابِضُ یَا اللّٰهُ، یَا باسِطُ یَا اللّٰهُ، یَا مُحْیِى یَا اللّٰهُ، یَا مُمِیتُ یَا اللّٰهُ، یَا باعِثُ یَا اللّٰهُ، یَا وارِثُ یَا اللّٰهُ، یَا مُعْطِى یَا اللّٰهُ، یَا مُفْضِلُ یَا اللّٰهُ، یَا مُنْعِمُ یَا اللّٰهُ، یَا حَقُّ یَا اللّٰهُ، یَا مُبِینُ یَا اللّٰهُ، یَا طَیِّبُ یَا اللّٰهُ، یَا مُحْسِنُ یَا اللّٰهُ، یَا مُجْمِلُ یَا اللّٰهُ، یَا مُبْدِئُ یَا اللّٰهُ، یَا مُعِیدُ یَا اللّٰهُ، یَا بارِئُ یَا اللّٰهُ، یَا بَدِیعُ یَا اللّٰهُ، یَا هادِى یَا اللّٰهُ، یَا کافِى یَا اللّٰهُ، یَا شافِى یَا اللّٰهُ.‌ای خدا،‌ای نیرومند،‌ای خدا،‌ای قبض‌کننده،‌ای خدا،‌ای گستراننده،‌ای خدا،‌ای زنده کننده،‌ای خدا،‌ای میراننده،‌ای خدا،‌ای برانگیزنده،‌ای خدا‌ای وارث،‌ای خدا،‌ای عطابخش،‌ای خدا،‌ای فزونی‌ده،‌ای خدا،‌ای نعمت‌دهنده،‌ای خدا،‌ای حق،‌ای خدا،‌ای آشکار،‌ای خدا،‌ای پاکیزه،‌ای خدا،‌ای نیکوکار،‌ای خدا،‌ای زیباکار،‌ای خدا،‌ای آغازگر،‌ای خدا،‌ای بازآور،‌ای خدا،‌ای پدیدآور،‌ای خدا،‌ای نوآفرین،‌ای خدا،‌ای هدایتگر،‌ای خدا،‌ای کفایت‌کننده،‌ای خدا،‌ای شفابخش.

یَا عَلِىُّ یَا اللّٰهُ، یَا عَظِیمُ یَا اللّٰهُ، یَا حَنّانُ یَا اللّٰهُ، یَا مَنَّانُ یَا اللّٰهُ، یَا ذَا الطَّوْلِ یَا اللّٰهُ، یَا مُتَعالِى یَا اللّٰهُ، یَا عَدْلُ یَا اللّٰهُ، یَا ذَا الْمَعارِجِ یَا اللّٰهُ، یَا صادِقُ یَا اللّٰهُ، یَا صَدُوقُ یَا اللّٰهُ، یَا دَیَّانُ یَا اللّٰهُ، یَا باقِى یَا اللّٰهُ، یَا واقِى یَا اللّٰهُ، یَا ذَا الْجَلالِ یَا اللّٰهُ، یَا ذَا الْإِکْرامِ یَا اللّٰهُ، یَا مَحْمُودُ یَا اللّٰهُ، یَا مَعْبُودُ یَا اللّٰهُ، یَا صانِعُ یَا اللّٰهُ، یَا مُعِینُ یَا اللّٰهُ، یَا مُکَوِّنُ یَا اللّٰهُ، یَا فَعّالُ یَا اللّٰهُ، یَا لَطِیفُ یَا اللّٰهُ، یَا غَفُورُ یَا اللّٰهُ، یا جَلِیلُ یا اللّٰهُ، یَا شَکُورُ یَا اللّٰهُ، یَا نُورُ یَا اللّٰهُ، یَا قَدِیرُ یَا اللّٰهُ.‌ای خدا،‌ای بلندپایه،‌ای خدا،‌ای بزرگ،‌ای خدا،‌ای مهربان،‌ای خدا،‌ای نعمت‌بخش،‌ای خدا،‌ای عطابخش،‌ای خدا،‌ای برتر،‌ای خدا،‌ای دادگر،‌ای خدا،‌ای صاحب مراتب بلند،‌ای خدا،‌ای راست‌گو‌ای خدا،‌ای راستی‌پیشه،‌ای خدا،‌ای جزادهنده،‌ای خدا،‌ای پایدار،‌ای خدا،‌ای نگهدار،‌ای خدا،‌ای صاحب بزرگی،‌ای خدا،‌ای دارای بزرگواری،‌ای خدا،‌ای پسندیده،‌ای خدا،‌ای پرستیده،‌ای خدا،‌ای سازنده،‌ای خدا،‌ای یاری‌ده،‌ای خدا،‌ای پدیدآورنده،‌ای خدا،‌ای پرکار،‌ای خدا،‌ای لطیف،‌ای خدا،‌ای آمرزنده،‌ای خدا،‌ای سپاسگزار،‌ای خدا،‌ای نور،‌ای خدا،‌ای توانا.

یَا رَبَّاهُ یَا اللّٰهُ، یَا رَبَّاهُ یَا اللّٰهُ، یَا رَبَّاهُ یَا اللّٰهُ، یَا رَبَّاهُ یَا اللّٰهُ، یَا رَبَّاهُ یَا اللّٰهُ، یَا رَبَّاهُ یَا اللّٰهُ، یَا رَبَّاهُ یَا اللّٰهُ، یَا رَبَّاهُ یَا اللّٰهُ، یَا رَبَّاهُ یَا اللّٰهُ، یَا رَبّاهُ یَا اللّٰهُ، أَسْأَلُکَ أَنْ تُصَلِّىَ عَلَىٰ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَتَمُنَّ عَلَىَّ بِرِضاکَ، وَتَعْفُوَ عَنِّى بِحِلْمِکَ، وَتُوَسِّعَ عَلَىَّ مِنْ رِزْقِکَ الْحَلالِ الطَّیِّبِ وَ مِنْ حَیْثُ أَحْتَسِبُ وَمِنْ حَیْثُ لَاأَحْتَسِبُ، فَإِنِّى عَبْدُکَ لَیْسَ لِى أَحَدٌ سِواکَ، وَلَا أَحَدٌ أَسْأَلُهُ غَیْرُکَ، یَا أَرْحَمَ الرّاحِمِینَ، مَا شاءَ اللّٰهُ لَاقُوَّةَ إِلّا بِاللّٰهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ.‌ای خدا،‌ای پروردگار،‌ای خدا،‌ای پروردگار،‌ای خدا،‌ای پروردگار،‌ای خدا،‌ای پروردگار،‌ای خدا،‌ای پروردگار،‌ای خدا،‌ای پروردگار،‌ای خدا،‌ای پروردگار،‌ای خدا،‌ای پروردگار،‌ای خدا،‌ای پروردگار،‌ای خدا،‌ای پروردگار،‌ای خدا، از تو درخواست می‌کنم که بر محمّد و خاندان محمّد درود فرستی و به خشنودی‌ات بر من منّت نهی و به بردباری‌ات از من درگذری و از روزی حلال پاکیزه‌ات به من بگستری، از جایی که گمان می‌برم و از جایی‌که گمان نمی‌برم، من بنده توأم و کسی را جز تو ندارم و نه احدی غیر تو که از او گدایی کنم،‌ای مهربان‌ترین مهربانان، آنچه را خدا خواهد شود، نیرویی نیست جز به خدای برتر بزرگ.

سپس به سجده می‌روی و می‌گویی:

یَا اللّٰهُ یَا اللّٰهُ یَا اللّٰهُ، یَا رَبُّ‌ِ یَا رَبُّ‌ِ یَا رَبُّ‌ِ، یَا مُنْزِلَ الْبَرَکاتِ بِکَ تُنْزَلُ کُلُّ حاجَةٍ، أَسْأَلُکَ بِکُلِّ اسْمٍ فِى مَخْزُونِ الْغَیْبِ عِنْدَکَ وَالْأَسْماءِ الْمَشْهُورٰاتِ عِنْدَکَ الْمَکْتُوبَةِ عَلَىٰ سُرادِقِ عَرْشِکَ أَنْ تُصَلِّىَ عَلَىٰ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَأَنْ تَقْبَلَ مِنِّى شَهْرَ رَمَضانَ، وَتَکْتُبَنِى مِنَ الْوافِدِینَ إِلىٰ بَیْتِکَ الْحَرامِ، وَتَصْفَحَ لِى عَنِ الذُّنُوبِ الْعِظامِ، وَتَسْتَخْرِجَ لِى یَا رَبِّ کُنُوزَکَ یَا رَحْمٰنُ.‌ای خدا،‌ای خدا،‌ای خدا،‌ای پروردگار،‌ای پروردگار،‌ای پروردگار،‌ای فرو فرستنده برکات، به عنایت تو هر حاجتی فرود آورده شود، از تو درخواست می‌کنم، به هر نامی که در خزانه غیب نزد توست و نام‌های مشهور در پیشگاهت که بر سراپرده عرشت نوشته شده، اینکه بر محمّد و خاندان محمّد درود فرستی و ماه رمضان را از من بپذیری و مرا در شمار واردان به خانه محترمت بنویسی و از من گناهان بزرگ را چشم‌پوشی و گنج‌های خود را برایم بیرون آوری،‌ای مهربان.

نهم:

چهارده رکعت نماز بجای آورد، در هر رکعت سوره

«حمد» و «آیت‌الکرسی»

و «سه مرتبه» سوره

«توحید»

را بخواند تا در برابر هر رکعتی ثواب چهل سال عبادت و ثواب عبادت هرکه در آن ماه روزه گرفته و نماز خوانده، برای او باشد.

دهم:

شیخ طوسی در کتاب «مصباح» فرمود: ه: که در آخر شب غسل بجای آر و تا طلوع فجر در جای نماز خود بنشین.

[همچنین در «اعمال شب جمعه» دعایی که مشترک بین شب جمعه و شب عید فطر است آمده است.]