توافق مشترک برای اربعین و تجارت؛ دستاوردهای سفر استاندار ایلام به عراق
به گزارش خبرگزاری بسیج ایلام،در شرایطی که مسیر مهران - زرباطیه به‌عنوان اصلی‌ترین گذرگاه تردد زمینی زائران عتبات عالیات شناخته می‌شود، تحرک مسئولان ارشد ایلام برای رایزنی چهره به چهره با همتایان عراقی، نشانه‌ای از فهم دقیق اولویت‌ها و شناخت عمیق از واقعیت‌های میدان است. تجربه سال‌های گذشته به‌روشنی نشان داده که صرف اتکا به مذاکرات ملی، بدون هم‌افزایی میدانی در سطح استانی، پاسخگوی پیچیدگی‌ها و حجم بالای تردد زائران در ایام اربعین نخواهد بود.
از نگاه امنیتی تا مناسبات مردمی؛ چرا این سفر اهمیت دارد؟
استان ایلام به واسطه هم‌مرزی با عراق و در اختیار داشتن مرز بین‌المللی مهران نه‌تنها در حوزه تردد زائران بلکه در ابعاد مختلفی چون امنیت مرزی، تبادلات اقتصادی، پیوندهای فرهنگی، اشتراک‌های تاریخی و تعامل‌های اجتماعی در جایگاهی ویژه قرار دارد. هرگونه اختلال یا ناهماهنگی در مسیر مهران - زرباطیه نه تنها بار روانی و تدارکاتی و خدماتی بر دوش مردم و دستگاه‌ها وارد می‌کند، بلکه چهره عمومی این رخداد عظیم را در افکار عمومی تحت‌تأثیر قرار می‌دهد.
مرز بین‌المللی مهران به عنوان مهم‌ترین گذرگاه زمینی کشور برای تردد زائران اربعین شناخته می‌شود. در طول سال نزدیک به ۷۰ درصد از کل زائران ایرانی عتبات عالیات از این مرز تردد می‌کنند که در ایام اربعین این رقم به حدود ۴ میلیون نفر می‌رسد. اهمیت این تردد انبوه ضرورت هماهنگی میان مقام‌های دو سوی مرز را دوچندان کرده و سفر کرمی به واسط، پاسخ روشن و عملی به این نیاز بود.
از همین رو، سفر احمد کرمی استاندار ایلام به واسط عراق که با هدف هماهنگی‌های عملیاتی و میدانی برای تسهیل در تردد زائران عتبات عالیات در ایام محرم و اربعین حسینی و در راستای ارتقای سطح آمادگی دو استان هم‌مرز برای مدیریت روان جمعیت زائران و بهبود زیرساخت‌های مرزی انجام گرفت را باید اقدامی دقیق، هماهنگ و به‌موقع دانست که بر پایه منافع ملی، مصالح منطقه‌ای و نیازهای فوری در آستانه محرم و اربعین طراحی شده است.
در جریان این سفر، دو استاندار بر مجموعه‌ای از گام‌های کلیدی برای بهبود شرایط تردد زائران از جمله شتاب در بهسازی مسیرهای منتهی به زرباطیه و تأمین تجهیزات و امکانات اولیه در آن سوی مرز، ایجاد گیت‌های مشترک کنترل مدارک با هدف کاهش زمان معطلی زائران، رایزنی برای صدور سریع‌تر روادید و افزایش هماهنگی در مدیریت جمعیت در زمان‌های اوج و در نهایت راه‌اندازی کارگروه‌های مشترک اجرایی برای پیگیری مداوم تفاهم‌های صورت‌گرفته توافق کردند.
محمد المیاحی استاندار واسط، در نشست با استاندار ایلام که روز دوشنبه (نهم تیرماه ۱۴۰۴) برگزار شد، با لحنی صریح و صمیمی اعلام کرد که مردم و دولت محلی واسط، ایلام را نه یک استان مرزی، بلکه شریک راهبردی در خدمت‌رسانی به زائران حسینی می‌دانند و آماده‌اند همه ظرفیت‌های خود را برای روان‌سازی مسیر مهران - زرباطیه در اختیار بگذارند.
هدیه معنادار؛ نماد مقاومت و حافظه مشترک
نکته جالب توجه در این سفر استقبال گرم و متفاوت استاندار واسط بود که با اهدای تابلویی مزین به تصویر میدان آزادی تهران با موشک‌های ایرانی بر عمق همدلی دو ملت و ایستادگی مشترک در برابر تهدیدها تأکید کرد. این حرکت صحنه‌ای نمادین اما معنادار بود که توجه ناظران را جلب کرد، اهدای این تابلو که در آن موشک‌های ساخت ایران بر فراز میدان آزادی نقش بسته بود، تنها یک آیین نمادین نبود بلکه بازتابی از درک عمیق مشترک دو ملت از تاریخ معاصر، خاطره مبارزه مشترک با تروریسم و اراده‌ای برای حفظ حافظه مقاومت در برابر تجاوز رژیم صهیونی و پیروزی ایران بر این دشمن زبون بود.
این حرکت بار دیگر نشان داد که روابط ایران و عراق به‌ویژه در مناطق مرزی پیوندی صرفا سیاسی یا اقتصادی نیست؛ بلکه بر بسترهای فرهنگی، اعتقادی و مردمی ریشه دوانده است.
چشم‌انداز فراتر از اربعین؛ از بازارچه تا دانشگاه
از نکات درخور توجه این سفر، تأکید طرفین بر ضرورت توسعه روابط بلندمدت اقتصادی، علمی و فرهنگی میان دو استان از جمله احیای بازارچه‌های مرزی و رونق تجارت محلی به ویژه در زمینه صادرات محصولات کشاورزی و خدمات فنی و مهندسی، همکاری دانشگاهی و علمی میان دانشگاه‌های دو استان در قالب تبادل دانشجو، برگزاری همایش‌های مشترک و تولید محتوای علمی و معرفی ظرفیت‌های مشترک و شکل‌گیری گفت‌وگوی عمومی برای همگرایی بیشتر مردمی بود.
پایانه مرزی مهران به عنوان یکی از فعال‌ترین مبادی صادراتی کشور سالانه بیش از یک میلیارد دلار کالا را به خاک عراق صادر می‌کند که عمده این صادرات شامل مصالح ساختمانی، مواد غذایی، محصولات پلاستیکی و فلزی است که بازار مصرف آن بیشتر در استان‌های همجوار مانند واسط و دیاله و بغداد پایتخت قرار دارد. کرمی در دیدار با مقامات عراقی، خواستار تسهیل امور گمرکی و افزایش ساعات کاری گمرک شد تا روند صادرات روان‌تر و کم‌هزینه‌تر شود.
به روشنی پیداست که چنین سفرهایی اگر تنها به صدور بیانیه ختم نشود و با ساختارسازی برای اجرای توافق‌ها همراه شود، می‌تواند به بازتعریف مرزها به عنوان فرصت، نه تهدید بینجامد.
سفر استاندار ایلام به واسط عراق بیش از هر چیز نمونه‌ای موفق از دیپلماسی میدانی و واقع‌بینانه بود. دیپلماسی که بر گفت‌وگوی بی‌واسطه، شناخت میدانی از مشکلات و اراده مشترک برای حل آن‌ها استوار است.
این نوع از همکاری و هم‌افزایی می‌تواند الگویی مؤثر برای مدیریت دیگر مرزهای کشور نیز باشد؛ مرزهایی که اگر به درستی شناخته و فعال شوند نه تنها در مسیر توسعه مناطق مرزی نقش‌آفرین خواهند بود، بلکه به تقویت اقتدار ملی، انسجام منطقه‌ای و همبستگی مردمی میان ایران و کشورهای همسایه کمک خواهند کرد.
در آستانه تاسوعا و عاشورا و اربعین، چنانچه توافق‌های انجام شده در این سفر به اجرا درآیند، زائران از ثمرات آن بهره‌مند خواهند شد و در بلندمدت مهران به جای یک گذرگاه مرزی به سکوی همکاری پایدار فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی تبدیل خواهد شد.
در مجموع این سفر را می‌توان گامی مؤثر در راستای توسعه مناسبات فراتر از همسایگی دانست؛ روابطی که هم پیوندهای عمیق فرهنگی و مذهبی را تقویت می‌کند و هم زمینه‌ساز بهره‌برداری بهتر از ظرفیت‌های اقتصادی، اجتماعی و امنیتی طرفین خواهد بود. استمرار این‌گونه همکاری‌ها و هم‌افزایی‌ها، پیش‌شرط موفقیت در مدیریت مناسبت‌های عظیمی همچون اربعین و توسعه پایدار مناطق مرزی به شمار می‌رود.
