توسعه صنعتی شرق ایران نیازمند بازنگری است

به گزارش خبرگزاری بسیج خراسان رضوی از مشهد مقدس، محمد علایی با اشاره به سابقه کمبود آب در مشهد، اظهار کرد: نخستین نشانه‌های بحران آب در این شهر به قرن نهم هجری بازمی‌گردد. در آن زمان زائران برای تأمین آب، از چشمه‌های اطراف مانند چشم گیلاس در چناران استفاده می‌کردند و آب را وقف حرم امام رضا (ع) می‌کردند.

وی توسعه شبکه‌های آبرسانی در مشهد از سال ۱۳۳۸ را نقطه عطفی در مدیریت منابع آب دانست و افزود: اولین چاه‌های رسمی در سال ۱۳۲۰ حفر شدند و در دهه ۳۰، شبکه آبرسانی شهری با حضور شاه افتتاح شد. این تحولات زیرساختی، نقش مهمی در تأمین آب شهر ایفا کردند.

علایی همچنین به باورهای فرهنگی و اسطوره‌ای درباره آب در فرهنگ ایرانی اشاره کرد و گفت: تصورات نادرستی مانند اتصال زیرزمین به دریا یا نمادهایی چون ماهی و شاخ گاو، گاه مانع درک علمی از منابع آب زیرزمینی شده‌اند.

وی با یادآوری شخصیت تاریخی طاهر آبشناس، موسس سلسله طاهریان، بیان کرد: در جنوب خراسان، طاهر به عنوان نماد شناخت منابع آب شناخته می‌شود و روایاتی از تلاش او برای تأمین آب در دشت‌های خشک در حافظه تاریخی مردم باقی مانده است.

مدیرعامل اسبق آب منطقه‌ای خراسان رضوی در ادامه به پروژه‌های صنعتی و آبی در شرق ایران اشاره و عنوان کرد: در سال ۱۳۵۲، شرکت ستیران شرق ایران را منطقه کشت معرفی کرد و صنایع آب‌بر مانند کارخانه‌های قند را در شهرهایی چون شیروان، چناران، مشهد، تربت جام و نیشابور احداث کرد؛ در حالی که این مناطق ظرفیت آبی لازم را نداشتند.

علایی در پایان با تأکید بر لزوم بازنگری در سیاست‌های توسعه‌ای و اینکه توسعه باید بر پایه ظرفیت‌های واقعی منابع باشد، نه تصورات فرهنگی یا فشارهای صنعتی. تصریح کرد: نباید اشتباهات گذشته را تکرار کنیم. 

خبرنگار/ مریم مزاری