نکاتی که با فرارسیدن روز معلم بیان آنها ضروری می باشد

اما غفلت از کیفیت آموزش و پرورش کودکان و نوجوانان باعث شده در بخش مدرسه سازی بیشترین بودجه دولتها با تکیه بر منابع دولتی و غیر دولتی موجب غفلت از پرداختن به ارتقا کیفیت معلمین چه معیشت و چه دانش شود.

اصلا باید شک کرد که با وجود موفق نبودن نظام آموزشی و عدم استقبال دانش آموزان آیا وقت آن نرسیده که فکری به حال مدارس کرد و آیا اگر مدرسه مناسب آموزش و پرورش نباشد و این همه بودجه ای که برای مدارس هزینه می شود صرف توسعه و تغییر سیستم آموزش شود. ما شاهد رشد و بالندگی نظام آموزشی نخواهیم شد و با وجود تجربه ایام کرونا و آموزش خصوصی و راه دور نمی توان موجبات عدالت آموزشی را فراهم کرد.

 در اینصورت با آزاد شدن منابعی که صرف ساختمان مدارس می شود. می توان چه تحولی هم در سیستم آموزشی کشور و هم رضایتمندی معلم و اولیا و دانش آموز را فراهم کرد. در این میان باید با برطرف کردن عیوب تجارب بدست آمده و استفاده از سایر تجارب بین المللی طرحی نو درانداخت و از قرار گرفتن وزارت آموزش پرورش در دور باطل پرهیزکرد.

۱. تغییر نگرش از «ساختمان سازی» به «نظام یادگیری محور»  
- بودجه های کلان صرفاً برای احداث ساختمان های جدید، بدون توجه به محتوای آموزشی و جذابیت محیط یادگیری، نتیجه ای جز اتلاف منابع ندارد.  
- راهکار: اختصاص بخشی از بودجه به طراحی مدارس هوشمند، آزمایشگاههای مدرن، کتابخانه های پویا، و فضاهای خلاقانه برای تقویت انگیزه دانش آموزان. مدارس باید به محیطی برای کشف استعدادها و مهارتهای زندگی تبدیل شوند، نه صرفاً کلاسهای درس سنتی.

 ۲. ارتقای جایگاه معلمان: قلب تحول آموزشی  
- بدون بهبود معیشت معلمان و ارتقای دانش حرفهای آنان، هیچ نظام آموزشی نمی تواند موفق باشد. معلمان امروز نیاز به آموزشهای مداوم در حوزه های مانند روانشناسی و فناوری آموزشی، و روشهای تدریس نوین دارند.  
- راهکار:  
  - افزایش حقوق و بیمه های رفاهی ویژه معلمان.  
  - ایجاد سیستم ارزیابی و ارتقای شغلی بر اساس مهارت و عملکرد.  
  - مشارکت معلمان در طراحی سیاستهای آموزشی بهجای تصمیم گیری های متمرکز دولتی.

 ۳. بازنگری در محتوای آموزشی: از حافظه محوری تا مهارت آموزی  
- نظام آموزشی فعلی اغلب دانش آموزان را برای آزمونها آماده میکند، نه برای زندگی. این مسئله به کاهش جذابیت مدرسه و افزایش فرسودگی تحصیلی منجر شده است.  
- راهکار:  
  - بازطراحی کتب درسی با تأکید بر مهارتهای تفکر انتقادی، حل مسئله، کار تیمی، و سواد دیجیتال.  
  - ادغام آموزشهای فنی وحرفه ای و هنری از دوره ابتدایی.  

 ۴. عدالت آموزشی و نقش فناوری  
- تجربه کرونا نشان داد که آموزش مجازی بدون زیرساخت های مناسب، به تشدید نابرابریها دامن میزند. با این حال، فناوری میتواند در صورت برنامه ریزی دقیق، ابزاری برای عدالت آموزشی باشد.  
- راهکار:  
  - توسعه پلتفرم های آموزشی رایگان با دسترسی همگانی (مانند کلاسهای آنلاین با پوشش اینترنت ارزان).  
  - استفاده از مدل «آموزش ترکیبی» (حضوری + مجازی) برای مناطق محروم.  
  - اختصاص بودجه به آموزش معلمان برای استفاده از ابزارهای دیجیتال.

۵. الهام گیری از تجارب جهانی و پرهیز از دور باطل  
- کشورهایی مانند فنلاند و سنگاپور با تمرکز بر کیفیت معلمان و کاهش تمرکزگرایی دولتی به موفقیت رسیدند.  
- راهکار:  
  - ایجاد نهادهای مستقل برای نظارت و پیشبرد تحولات آموزشی (مانند شورای عالی آموزش با مشارکت معلمان و کارشناسان).  
  - حذف رویه های بوروکراتیک که مانع نوآوری در مدارس میشوند.

 ۶. تأمین مالی هوشمند  
- آزادسازی منابع مالی از پروژهش های ساختمانی غیرضروری و هدایت آنها به سمت:  
  - پژوهش های آموزشی برای شناسایی نقاط ضعف نظام فعلی.  
  - توسعه زیرساخت های نرم افزاری (مانند سامانه های مدیریت یادگیری).  
  - حمایت از مدارس غیردولتی باکیفیت در مناطق محروم.

 جمعبندی  
تحول نظام آموزشی نیازمند نگاهی جامع است که در آن، «مدرسه» به مثابه یک اکوسیستم زنده تعریف شود: معلمان توانمند، دانش آموزان مشتاق، والدین مشارکت جو، و محتوایی که آینده را میسازد. بدون تردید، این مسیر دشوار است، اما با استفاده از تجربه های داخلی (مانند درسهای کرونا) و بین المللی، و همچنین جسارت در تصمیم گیری، میتوان از این دور باطل خارج شد.

انتهای یادداشت/