صفویه هویت ایرانی را دیگربار زنده کرد

سید مهرداد موسوی در گفتگو با خبرگزاری بسیج اردبیل، با اشاره به منابع تاریخی که به شکل‌گیری حکومت صفویه از اردبیل دارد اظهار داشت: شیخ صفی‌الدین اردبیلی جد پادشاهان صفوی بود که مقام بلند عرفانی داشت، او مؤسس طریقت صوفیانه «صفوی» است که پیروان آن کلاه سرخ دوازده تَرَکی بر سر می‌گذاشتند و برای همین «قزلباش»، یعنی سرسرخ، نامیده می‌شدند.

 وی با اشاره به روز اردبیل و نقش اقدامات سلسله صفویه در نام‌نهادن این روز افزود: در تاریخ ایران بعد از اسلام ظهور سلسله صفویه نقطه عطفی مهم به شمار می‌رود؛ سلسله‌ای که هویت ایرانی را دیگربار زنده کرد و بعد از هشت سده و نیم فرمانروایی یک کشور مستقل ایرانی تأسیس کرد. یکی از شخصیت‌های مهم که جزو نخستین افراد سلسله نیز بود، شیخ صفی‌الدین اردبیلی است.

 دانشجوی رشته تاریخ دانشگاه محقق اردبیلی گفت: صفی‌الدین مؤسس طریقت صوفیانه «صفوی» است که پیروان آن کلاه سرخ دوازده تَرَکی بر سر می‌گذاشتند و برای همین «قزلباش»، یعنی سرسرخ، نامیده می‌شوند. صفویه، چون به یاری او به پادشاهی رسیدند، همان کلاه را تاج سلطنت خود کردند.

 وی تصریح کرد: رهبری شیخ صفی باوجود مخالفت‌ها و کارشکنی‌های فرزندان شیخ زاهد و پیروان او، نام فرقه زاهدیه زیر نام جدید صفویه ظاهر شد و به سبب وسعت و اهمیتی که یافته بود از صورت یک فرقه صوفیانه به شکل نهضتی مذهبی در اردبیل درآمد و به‌صورت دعوتی در سراسر ایران، سوریه و آسیای صغیر پراکنده شد و حتی به سیلان نیز رسید.

 موسوی افزود: صفی‌الدین حتی در دوره حیات خود تأثیر سیاسی بسیاری بر جای نهاد. تعیین پسرش، صدرالدین موسی، به جانشینی خود نشان می‌دهد که او قصد داشت تا قدرت سیاسی را در دودمان صفوی حفظ کند.

 وی اظهار داشت: به شیخ صفی کرامات بسیاری منسوب است که در میان خاص و عام مشهور و در کتاب‌های بسیاری درج شده است و از جمله این کتاب‌ها اعیان الشیعه و صفوةالصفا از ابن بزاز است. اولاد او، بنا بر رسم معمول در سلسله، خودشان را ملقب به «سلطان» می‌کردند؛ مثل سلطان حیدر، سلطان جنید و سلطان اسحاق، تا آنکه عاقبت، سلطنت دنیوی را نیز با سلطنت طریقتی توأم ساختند و چندین تن از این خانواده به قدرت رسیدند، به سبب انتسابشان به شیخ صفی، به سلاطین صفویه معروف شدند. پایتخت آنان نخست تبریز و سپس قزوین بود تا آنکه از عهد شاه‌عباس اول اصفهان را مرکز سلطنت خود کردند.